Giới hiệu về J League: Bước ngoặt của bóng đá Nhật Bản

Khám phá J League, giải bóng đá chuyên nghiệp hàng đầu Nhật Bản, lịch sử phát triển và những cầu thủ nổi tiếng đã làm nên tên tuổi của giải đấu.

Bóng đá, dù là môn thể thao vua trên toàn cầu lại không phải là ưu tiên số một tại Nhật Bản trong quá khứ. Tuy nhiên, hơn ba thập kỷ trước, sự ra đời của J League đã tạo nên một cuộc cách mạng, đưa Nhật Bản từ một vùng trũng trở thành cường quốc bóng đá số 1 châu Á. Sự chuyển mình ấn tượng này không thể không nhắc đến vai trò then chốt của J League.

 J League Nhật Bản là gì?

J League (tiếng Nhật: Jリーグ), tên đầy đủ là Giải bóng đá chuyên nghiệp Nhật Bản (日本プロサッカーリーグ), là một trong những giải đấu câu lạc bộ thành công nhất và duy nhất tại châu Á được Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) xếp hạng A. 

Hiện nay, với sự tài trợ của Meiji Yasuda Life, giải đấu có tên chính thức là Meiji Yasuda J League, chịu trách nhiệm tổ chức các hạng đấu J1 League (J1), J2 League (J2) và J3 League (J3).

J1 League hay J1 là hạng đấu cao nhất của bóng đá chuyên nghiệp Nhật Bản, đồng thời là cấp độ cao nhất trong hệ thống bóng đá quốc gia.

 Lịch sử hình thành và phát triển của giải J League

 Giai đoạn sơ khai của J League

Trước khi J League ra đời, Japan Soccer League (JSL) là giải đấu cao nhất cấp câu lạc bộ tại Nhật Bản, quy tụ các đội bóng nghiệp dư. Dù đã có những khoảnh khắc đáng nhớ vào cuối những năm 60 và đầu những năm 70 (với huy chương đồng Olympic Mexico 1968), JSL dần suy yếu trong thập niên 80.

Lượng khán giả đến sân giảm sút, cơ sở vật chất xuống cấp và đội tuyển quốc gia không còn giữ được vị thế ở châu Á. Để vực dậy nền bóng đá, thu hút người hâm mộ và nâng cao sức mạnh đội tuyển, Liên đoàn bóng đá Nhật Bản (JFA) đã quyết định thành lập một giải đấu chuyên nghiệp và đó chính là sự ra đời của J League.

Mùa giải đầu tiên của J League chính thức khởi tranh vào ngày 15 tháng 5 năm 1993 với 10 câu lạc bộ. Trận đấu khai mạc giữa Verdy Kawasaki và Yokohama Marinos trên Sân vận động Quốc gia Tokyo đã trở thành một cột mốc lịch sử.

 Giai đoạn khó khăn và tái cấu trúc của J League

Trong ba năm đầu, J League đạt được những thành công nhất định. Tuy nhiên, đến năm 1996, lượng khán giả giảm mạnh, trùng với thời kỳ suy thoái kinh tế của Nhật Bản. Ban lãnh đạo J League nhận ra cần có sự thay đổi và đã đưa ra hai giải pháp quan trọng.

Đầu tiên, “Tầm nhìn Trăm năm của J League” được công bố, với mục tiêu đến năm 2092 sẽ có 100 câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp trên khắp Nhật Bản. Các câu lạc bộ cũng được khuyến khích xây dựng mối quan hệ tốt với cộng đồng địa phương thông qua các hoạt động thể thao và sức khỏe để thu hút tài trợ.

Thứ hai, cấu trúc giải đấu có sự thay đổi lớn vào năm 1999. J League đã kết nạp thêm 9 câu lạc bộ từ Japan Football League (JFL), giải hạng hai lúc bấy giờ, tạo ra hệ thống hai hạng đấu: (J1) với 16 câu lạc bộ và J League Division 2 (J2) với 10 đội. Giải JFL cũ trở thành giải hạng ba.

Thể thức thi đấu của J1 cũng có sự thay đổi. Đến năm 2004 (trừ mùa giải 1996), mỗi mùa giải J1 được chia thành hai giai đoạn, với hai đội nhất mỗi giai đoạn gặp nhau trong trận chung kết để xác định nhà vô địch. Thể thức này đã bị bãi bỏ từ năm 2005.

 Thay đổi thể thức J League từ năm 2005

Từ mùa giải 2005, J League 1 mở rộng lên 18 câu lạc bộ và áp dụng thể thức thi đấu tương tự các giải hàng đầu châu Âu. Hai đội cuối bảng sẽ xuống hạng J2 League, trong khi đội đứng thứ ba từ dưới lên sẽ tham gia trận play-off thăng hạng/xuống hạng với đội xếp thứ ba tại J2 League.

 Thể thức thi đấu và thứ hạng hiện tại của J League

Ở mùa giải 2023, J League bao gồm tổng cộng 60 câu lạc bộ: 18 đội ở J1 League, 22 đội ở J2 League và 20 đội ở J3 League. Kể từ mùa giải 2024, mỗi hạng đấu của J League sẽ có 20 đội.

Do đó, cuối mùa giải 2023, J1 League chỉ có 1 đội xuống hạng (đội cuối bảng), J2 League có 2 đội xuống hạng (hai đội cuối bảng) và 3 đội thăng hạng (hai suất trực tiếp cho đội nhất và nhì, một suất từ play-off các đội hạng 3-6). J3 League có 2 suất thăng hạng (hai đội đầu bảng).

Tại J1 League, 18 (sau này là 20) đội bóng thi đấu vòng tròn hai lượt (sân nhà và sân khách), tổng cộng 34 (sau này là 38) trận mỗi đội. Ba điểm cho một trận thắng, một điểm cho hòa và không có điểm cho thất bại.

Thứ hạng trên bảng xếp hạng J League 1 được xác định theo điểm số, sau đó là hiệu số bàn thắng bại, số bàn thắng ghi được, thành tích đối đầu và chỉ số fair-play. Ba đội dẫn đầu J League 1 sẽ giành vé tham dự AFC Champions League.

 Các nhà vô địch trong lịch sử J League 1

J League 1 đã chứng kiến sự thống trị của nhiều câu lạc bộ. Kashima Antlers là đội thành công nhất với 8 chức vô địch (J League các năm 1996, 1998, 2000, 2001, 2007, 2008, 2009, 2016). Tiếp theo là Yokohama F. Marinos với 5 lần vô địch (J League các năm 1995, 2003, 2004, 2019, 2022) và Kawasaki Frontale với 4 lần (2017, 2018, 2020, 2021).

Jubilo Iwata (1997, 1999, 2002) và Sanfrecce Hiroshima (2012, 2013, 2015) cùng có 3 chức vô địch J League 1. Gamba Osaka (2005, 2014) và Tokyo Verdy (1993, 1994) có 2 lần lên ngôi. Urawa Red Diamonds (2006), Nagoya Grampus (2010) và Kashiwa Reysol (2011) mỗi đội có một chức vô địch J League 1.

 Những huyền thoại bóng đá nhật bản trưởng thành từ J League

Đúng như danh tiếng của một giải đấu hàng đầu châu lục, J League 1 đã ươm mầm cho vô số tài năng bóng đá xuất chúng. Những cầu thủ này không chỉ tỏa sáng rực rỡ trên các sân cỏ Nhật Bản mà còn có cơ hội vươn ra thế giới, trở thành niềm tự hào của bóng đá xứ sở Phù Tang và cả châu Á.

 Junichi Inamoto

Junichi Inamoto, sinh ngày 18 tháng 9 năm 1979, bắt đầu sự nghiệp quần đùi áo số tại Osaka, khi ký kết hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên với Học viện Gamba Osaka. Sở hữu kỹ năng sút xa đáng gờm cùng nguồn năng lượng dồi dào, Inamoto thường xuyên được tin tưởng ở vị trí tiền vệ phòng ngự.

Tiền vệ mạnh mẽ này có màn ra mắt J League khi còn rất trẻ, ở độ tuổi 17,6. Trong suốt sự nghiệp lẫy lừng của mình, Inamoto đã cùng đội tuyển U20 Nhật Bản giành ngôi á quân tại VCK U20 World Cup 1999, tiếp nối thành công là việc lọt vào top 8 đội mạnh nhất tại Thế vận hội Sydney 2000.

Sau những thành công tại World Cup 2002, Inamoto đã có 9 năm chinh chiến ở các giải đấu nước ngoài. Đến năm 2010, anh trở lại J League, khoác áo câu lạc bộ Kawasaki Frontale, trước khi chuyển sang Consadole Sapporo vào năm 2015 và giải nghệ ở tuổi 38.

 Atsuto Uchida

Atsuto Uchida, sinh ngày 27 tháng 6 năm 1988, là một hậu vệ cánh phải với những điểm mạnh nổi bật như khả năng chọn vị trí thông minh, kỹ thuật cá nhân điêu luyện và tốc độ ấn tượng. Năm 2006, anh gia nhập Kashima Antlers và có trận đấu đầu tiên cho câu lạc bộ khi mới 17 tuổi. Chỉ một năm sau, Uchida đã cùng Kashima Antlers lên ngôi vô địch J League 1, và tiếp tục giành thêm hai chức vô địch liên tiếp vào các năm 2008 và 2009, tạo nên một kỷ lục vô tiền khoáng hậu. Trong hai mùa giải 2008 và 2009, Uchida cũng được vinh danh trong đội hình tiêu biểu của J League.

Năm 2010 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của hậu vệ tài năng này khi anh chuyển ra nước ngoài thi đấu, ký hợp đồng với câu lạc bộ Đức Schalke 04. Ngày 13 tháng 4 năm 2011, Uchida trở thành cầu thủ Nhật Bản đầu tiên lọt vào bán kết UEFA Champions League sau khi Schalke 04 vượt qua Inter Milan ở vòng tứ kết mùa giải 2010-2011. Đồng thời, ở đội tuyển quốc gia, Uchida được xem là một trong những hậu vệ cánh phải hàng đầu.

 Yasuhito Endo

Yasuhito Endo, sinh ngày 28 tháng 1 năm 1980, hiện đang thi đấu ở vị trí tiền vệ cho câu lạc bộ Jubilo Iwata tại J League 1. Trong suốt sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp của mình, Endo chủ yếu gắn bó với J League 1 và đặc biệt là câu lạc bộ Gamba Osaka.

Anh gia nhập Gamba Osaka vào năm 2001 và đã cùng đội bóng trải qua một thập kỷ thành công rực rỡ. Với vai trò là một nhạc trưởng tài ba ở tuyến giữa, Endo đã có những đóng góp to lớn giúp Gamba Osaka vô địch J League năm 2005 và đăng quang ngôi vương tại AFC Champions League 2008.

Về những danh hiệu cá nhân, Endo đã được Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) bình chọn là “Cầu thủ xuất sắc nhất châu Á” năm 2009 và nhận danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất J League” năm 2014. Trong màu áo đội tuyển quốc gia, Endo đã có 151 lần ra sân cho “Samurai Blue” trên mọi đấu trường, ghi được 15 bàn thắng.

J League: Giải bóng đá châu Á gây tiếng vang thế giới

Bước ngoặt thực sự cho vận mệnh bóng đá Nhật Bản chỉ đến từ khi J League chính thức được thành lập. Sự chuyên nghiệp hóa của giải đấu đã thúc đẩy các câu lạc bộ tăng cường đầu tư vào cơ sở vật chất và phát triển bóng đá trẻ. Hệ thống đào tạo học viện ngày càng hoàn thiện đã cho ra đời nhiều cầu thủ tài năng, nâng cao đáng kể chất lượng của giải đấu. Song song với đó, sự hấp dẫn của J League cũng ngày càng tăng, thu hút đông đảo người hâm mộ đến sân cổ vũ.

Chính sự vươn lên về chất lượng của J League đã lọt vào mắt xanh của giới mộ điệu bóng đá toàn cầu. Các câu lạc bộ châu Âu bắt đầu để ý và chiêu mộ những ngôi sao hàng đầu trưởng thành từ J League, có thể kể đến những cái tên như Shinji Kagawa, Keisuke Honda, Takumi Minamino, Hiroki Abe, Takefusa Kubo…

J League đã chứng minh là một sân chơi đầy tham vọng, với tính cạnh tranh cao và những diễn biến khó lường. Trong hơn ba thập kỷ phát triển, giải đấu bóng đá chuyên nghiệp Nhật Bản còn vinh dự chào đón không ít siêu sao quốc tế đến thi đấu, như Zico, Carlos Dunga, Gary Lineker, và gần đây là Andres Iniesta, người đã có 5 năm gắn bó với câu lạc bộ Vissel Kobe.

Sự lớn mạnh của J League đã được ghi nhận trên bản đồ bóng đá thế giới. Theo bảng xếp hạng Global Football Rankings, J League 1, hạng đấu cao nhất của J League, hiện đang xếp thứ 20 trong tổng số các giải đấu bóng đá cấp câu lạc bộ trên toàn cầu, một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển vượt bậc và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của giải đấu.